Cryptokoffie

Weleens koffie met stukjes wortel geproefd? Of koffie waar steeltjes en pitjes van kersen in ronddrijven? Ik heb het regelmatig voor m’n neus staan. Dat komt omdat ik van die aardige behulpzame collega’s heb. Van die exemplaren die, als ze voor zichzelf koffie inschenken, mij ook meteen voorzien. Ze vergeten dan alleen weleens te kijken of ze het in de goede mok kieperen. Ik drink namelijk ook weleens soep uit een mok. En ik eet weleens kersen uit een mok. En al die mokken staan op mijn bureau te mokken.


koffie met peentjes?

Ik ben namelijk een beetje een chaoot. Er slingert gezellig van alles op en rond mijn bureau. Niet alleen de gebruikelijke computer en ander werkmateriaal. Maar ook een speelgoedrat die, als je hem joviaal op zijn rug slaat, heel kirrend lacht. Die gebruiken we als het saai dreigt te worden. En een stressbal om naar mijn kamergenoot te gooien als ik opgefokt ben. Dat mag van hem. En fotootjes en tekeningen. Verder de laatste tijd ook uit de krant geknipte cryptogrammen. Want ook daar zijn mijn collega’s heel sociaal in. Ze knippen altijd crypto’s voor me uit. Zo nu en dan verzinnen we ze zelf als we in een melige bui zijn. Dat gaat dan via mailtjes. Mijn kamergenoot bedacht bijvoorbeeld:

8 letters – deze ruiker gaat over water (iets van die strekking)

De oplossing was: neusbrug. Gewoon een kwestie van heel letterlijk denken. Je hoeft hier niet eens een hersenkronkel voor te hebben. Onze andere collega (die van die wortelkoffie) moet daar nog een beetje inkomen. Hij gaf als oplossing: “Jezus met zweetvoeten”
Da’s iets meer dan 8 letters! Eigenlijk is het niet zo moeilijk om cryptowoorden te bedenken. Het Nederlands kent zoveel woorden die dubbele betekenissen hebben dat er altijd wel iets te verzinnen is. Ik kan me voorstellen dat je hier als buitenlander grote moeite hebt om de taal goed onder de knie te krijgen. Alleen de uitdrukkingen al die we in het Nederlands hebben: “een taal onder de knie krijgen”. Kun je die taal niet beter onder je schedeldak proppen?
Het slaat natuurlijk nergens op. (ook weer zo’n lastige!) Als je dit laatste tegen een buitenlander roept, die net een klein beetje Nederlands kent en de betekenis weet van slaan, dan kun je wellicht een agressieve reactie verwachten. Dan heb je nog te maken met het populaire taalgebruik, dat uitdrukkingen bevat die eigenlijk niet kloppen. Het woord opzouten betekent oorspronkelijk opkroppen, iets wat binnenvetters doen. Maar het wordt al jaren gebruikt in de betekenis van “oprotten, wegwezen”. Hoe lossen die docenten Nederlands dat op? Leren ze hun leerlingen alleen de oorspronkelijke betekenis van die uitdrukkingen of ook het populaire taalgebruik? Of laten ze ze dom(weg) weg. Sorry, ik zit nog een beetje in de cryptomodus, dan krijg je dit dus!